1840 წლის 27 მაისს ნიცაში გარდაიცვალა ლეგენდარული მევიოლინე ნიკოლო პაგანინი (Niccolò Paganini).
მისი თანამედროვეების მოგონებების თანახმად, მევიოლინე საკმაოდ პირქუში და თავშეკავებული ადამიანი იყო და ნამდვილად მხოლოდ სცენაზე ცხოვრობდა ვიოლინოთი ხელში. არადა, როგორ ცხოვრობდა სცენაზე!!! კონცერტებზე ის დგამდა ნამდვილ სპექტაკლებს ხმების მიბაძვით – „ზუზუნი“, „ღმუილი“ და „საუბარი“ სიმებით, ახერხებდა ჩიტების სიმღერისა და ადამიანის სიცილის მიბაძვას, ფლეიტის, საყვირის, იყენებდა სხვადასხვა ხმოვან ეფექტებს.
ამბობენ, რომ იგი დაიბადა ვირტუოზული მუსიკალური ნიჭით, პლუს – გენიოსს ჰქონდა პათოლოგია ხელების მყესებში, რის შედეგადაც თითები ძლიერად მოხრილი იყო სხვა მიმართულებითაც კი, რამაც შესაძლებელი გახადა უნიკალური ბგერების შექმნა. ამავდროულად, ნიკოლო პაგანინი მთელი ცხოვრების მანძილზე თითქმის ყოველდღე ვარჯიშობდა ვიოლინოზე დაკვრას, ამაზე 2-3 საათს ან უფრო მეტს ხარჯავდა. ის თავად ამტკიცებდა, რომ მისი ოსტატობის საიდუმლო „ვიოლინოსთან სრულ და განუყოფელ სულიერ შერწყმაში იყო“. ხალხისთვის უფრო ადვილი იყო საშინელი ლეგენდის მოფიქრება, რომ მან თავისი სული ეშმაკს მიჰყიდა თავისი ნიჭის სანაცვლოდ. აღსანიშნავია, რომ თავად მევიოლინემ არათუ არ უარყო ეს ჭორები, არამედ ყველანაირად აძლიერებდა მათ საკუთარი პიროვნებისადმი ინტერესის შესანარჩუნებლად. მუსიკოსმა თქვა, რომ მას ჰქონდა განსაკუთრებული საიდუმლო, რომელსაც მხოლოდ სიკვდილის ლოგინზე გაამჟღავნებდა.
ოსტატს არასოდეს გაუმხელია თავის საიდუმლოს, მან მხოლოდ ის დაწერა, რომ „ვიოლინომ მთელი ძალები წამართვა“, რაც საკმარისი იყო იმისთვის, რომ ეშმაკთან გარიგების ამბავი ხალხის გონებაში ისე გამჯდარიყო, რომ ეპისკოპოსმა მუსიკოსის დაკრძალვაზეც კი უარი თქვა.
ნიკოლო პაგანინი ფარულად დაკრძალეს ქალაქ ვალ პოლცევერაში, მამის აგარაკთან ახლოს. მხოლოდ 19 წლის შემდეგ, მისმა ვაჟმა აჩილემ მოახერხა მისი ნეშტის ხელახლა დაკრძალვა პარმას სასაფლაოზე.
პაგანინიმ თავისი ყველაზე საყვარელი ვიოლინო (ის 17 წლის ასაკში გაიცნო და სიკვდილამდე არასოდეს დაშორებულა, ერთი ვერსიით – საჩუქარი სატანისგან) თავის მშობლიურ ქალაქ გენუას უანდერძა, რადგან არ სურდა, რომ მის შემდეგ სხვას დაეკრა. ის დღემდე ინახება მუზეუმში სპეციალურ ვიტრინაში, რომელშიც გარკვეული პირობებია შენარჩუნებული – ტემპერატურა 20 გრადუსი და ტენიანობა 50%-მდე და მას „პაგანინის ქვრივს“ უწოდებენ. თვეში ერთხელ სპეციალურად დანიშნული კურატორს ვიტრინიდან გამოაქვს ვიოლინო და ნიკოლო პაგანინის ნაწარმოებებს უკრავს.
მხატვარ ედუარდ ოკუნზე (Edward Okuń, 1872–1945) ისეთი შთაბეჭდილება მოახდინა პაგანინის ეშმაკთან გარიგების ამბავმა, რომ გადაწყვიტა მის მიხედვით დაეხატა სურათი. ოსტატმა ტილოზე დააფიქსირა მომენტი, როდესაც ბოროტი სული მუსიკოსთან მივიდა ანგარიშის გასასწორებლად. სავსებით შესაძლებელია მასზე “პაგანინის ქვრივი” იყოს გამოსახული.
დღეს მისტიკური ტილო ლუბლინშია გამოფენილი. ის ლუბლინის ვოივოდის მუზეუმის ექსპონატებს შორისაა.
